ทำไมคนที่ใช้ประสาทหูเทียมข้างเดียวควรใส่เครื่องช่วยฟังอีกข้าง?

การใช้ประสาทหูเทียม (CI) ในหูข้างหนึ่งและเครื่องช่วยฟัง (HA) ในหูอีกข้างหนึ่งเรียกว่า "Bimodal" ซึ่งเป็นวิธีที่ช่วยให้ผู้สูญเสียการได้ยินสามารถรับเสียงจากสองข้างพร้อมกัน

แม้ว่าหูทั้งสองข้างจะทำงานด้วยเทคโนโลยีที่ต่างกัน (ไฟฟ้ากับเสียงธรรมชาติ) แต่การผสานการทำงานของอุปกรณ์ทั้งสองให้เหมาะสมสามารถช่วยเพิ่มคุณภาพการได้ยินและทำให้ชีวิตประจำวันง่ายขึ้นมาก

การฟังด้วยสองหูดีกว่าข้างเดียวอย่างไร?

การฟังเสียงจากสองหู (Binaural Hearing) เป็นธรรมชาติของมนุษย์ตั้งแต่เกิด สมองของเราถูกออกแบบมาให้ใช้เสียงจากทั้งสองข้างในการวิเคราะห์และประมวลผลข้อมูลเสียง การฟังด้วยหูเดียวจึงเป็นอุปสรรคต่อการได้ยินที่ชัดเจนและครบถ้วน

เมื่อฟังด้วยสองหู สมองสามารถใช้ "สัญญาณเสียงที่แตกต่างกันระหว่างสองข้าง" เพื่อช่วยให้ได้ยินเสียงชัดขึ้นและเข้าใจคำพูดดีขึ้น ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประโยชน์หลัก

1. การได้ยินในสภาพแวดล้อมที่มีเสียงรบกวนดีขึ้น

• ปกติเมื่อฟังเสียงจากสองหู สมองสามารถเปรียบเทียบความแตกต่างของระดับเสียงและความเร็วที่เสียงเดินทางถึงหูทั้งสองข้าง

• กลไกนี้ช่วยให้เราแยกแยะเสียงพูดออกจากเสียงรบกวนรอบตัวได้ง่ายขึ้น ซึ่งเรียกว่า Spatial Release from Masking

• การใช้ CI เพียงข้างเดียวอาจทำให้ต้องพยายามฟังเสียงมากขึ้น ทำให้รู้สึกเหนื่อยล้าเร็ว แต่หากมีเครื่องช่วยฟังช่วยเสริม จะลดภาระของสมองในการแยกเสียง

2. การระบุตำแหน่งของเสียงได้แม่นยำขึ้น

• การฟังด้วยสองหูทำให้เราสามารถรับรู้ทิศทางของเสียงได้จาก Interaural Time Differences (ITDs) และ Interaural Level Differences (ILDs)

• ITDs คือความแตกต่างของเวลาที่เสียงเดินทางมาถึงหูแต่ละข้าง สมองใช้ข้อมูลนี้ในการบอกว่าต้นกำเนิดของเสียงอยู่ด้านไหน

• ILDs คือความแตกต่างของระดับเสียงที่เข้าถึงหูแต่ละข้าง เสียงที่อยู่ใกล้หูข้างหนึ่งมักจะดังขึ้นเล็กน้อยกว่าหูอีกข้างหนึ่ง

• หากใช้หูเพียงข้างเดียว ความสามารถในการบอกทิศทางของเสียงจะลดลง ทำให้ยากต่อการรับรู้ตำแหน่งของเสียง เช่น เวลามีคนเรียกจากด้านข้างหรือขับรถแล้วต้องระวังเสียงแตร

ปัญหาที่เกิดจากความไม่สมดุลของเสียงระหว่าง CI และ HA

แม้ว่าการใช้ Bimodal จะให้ประโยชน์มากมาย แต่ยังมี "อุปสรรคทางเทคนิค" ที่ต้องได้รับการแก้ไขเพื่อให้การทำงานของ CI และ HA เป็นไปอย่างราบรื่น ซึ่งได้แก่

1. ปัญหาความถี่ไม่ตรงกัน (Frequency Mismatch)

• CI และ HA มีการรับเสียงในลักษณะที่แตกต่างกัน CI ใช้การกระตุ้นไฟฟ้าในประสาทหูเทียม ในขณะที่ HA ขยายเสียงตามธรรมชาติ

• เสียงที่ส่งผ่าน CI มักจะถูกตั้งค่าให้เริ่มต้นที่ความถี่ต่ำกว่าการได้ยินตามธรรมชาติของหูปกติ เพื่อช่วยให้ฟังคำพูดได้ชัดขึ้น

• ถ้าค่าความถี่ของ CI และ HA ไม่ตรงกัน ผู้ใช้จะรับรู้เสียงที่ผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริง

2. ระดับเสียงที่ไม่สมดุล (Level Mismatch)

• ระดับเสียงจาก CI และ HA อาจดังไม่เท่ากัน ทำให้สมองรับรู้เสียงจากข้างหนึ่งมากกว่าอีกข้างหนึ่ง

• ในบางกรณี เสียงจาก CI อาจแทรกแซงเสียงจาก HA จนทำให้เสียงที่ได้รับไม่สมดุล

• ต้องมีการปรับแต่งระดับเสียงให้เหมาะสมเพื่อให้เสียงที่มาจากสองข้างสามารถรวมกันเป็นเสียงเดียวกันได้

3. เวลาที่เสียงเดินทางไปถึงสมองไม่เท่ากัน (Latency Mismatch)

• CI และ HA ใช้เทคโนโลยีที่แตกต่างกันในการประมวลผลเสียง ซึ่งอาจทำให้เสียงจากทั้งสองข้างมาถึงสมองช้าหรือเร็วต่างกัน

• ความล่าช้านี้อาจทำให้สมองรับรู้เสียงจาก CI และ HA แยกจากกันแทนที่จะรวมกันเป็นเสียงเดียว

การแก้ไขและปรับแต่งการทำงานของ CI และ HA ให้เหมาะสม

เพื่อให้การฟังแบบ Bimodal มีประสิทธิภาพสูงสุด นักแก้ไขการได้ยิน (Audiologist) จะต้องทำการตั้งค่าและปรับแต่งอุปกรณ์อย่างละเอียด

แนวทางในการปรับแต่งให้ CI และ HA ทำงานร่วมกันได้ดีขึ้น ได้แก่

• ปรับแต่งความถี่ให้ตรงกัน โดยใช้ข้อมูลจากการวัดคลื่นสมอง (ABR) หรือการวัดตำแหน่งของขั้วไฟฟ้าใน CI

• ตั้งค่าเสียงให้อยู่ในระดับที่สมดุลกัน เพื่อลดความแตกต่างของความดังที่ได้รับจากทั้งสองข้าง

• ปรับแต่งเวลาหน่วงของเสียง ให้ใกล้เคียงกันระหว่าง HA และ CI เพื่อลดปัญหาความล่าช้าในการประมวลผลเสียง

  
  

สรุป

ผู้ที่ใช้ประสาทหูเทียมข้างเดียว ไม่ควรละเลยการใช้เครื่องช่วยฟังในอีกข้างหนึ่ง เพราะการฟังแบบ Bimodal ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตได้อย่างมาก การได้ยินจากสองหูช่วยให้เข้าใจคำพูดชัดขึ้น ฟังเสียงในที่มีเสียงรบกวนได้ดีขึ้น และสามารถระบุตำแหน่งของเสียงได้แม่นยำกว่าเดิม

อย่างไรก็ตาม เพื่อให้การฟังแบบ Bimodal มีประสิทธิภาพสูงสุด จำเป็นต้องมีการปรับแต่งค่า CI และ HA ให้ทำงานร่วมกันอย่างเหมาะสม โดยได้รับคำแนะนำจากนักแก้ไขการได้ยิน

หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังใช้ประสาทหูเทียมข้างเดียว ลองปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อเริ่มต้นใช้เครื่องช่วยฟังร่วมด้วย แล้วคุณจะค้นพบว่า โลกของเสียงกว้างขึ้นกว่าที่เคย

หากต้องการรับบริการปรับเสียง กรุณาติดต่อเพจ เครื่องช่วยฟังยิ้ม

ใส่ใจทุกรายละเอียดเพื่อให้แต่ละคนได้รับโซลูชันที่ตรงกับความต้องการมากที่สุด